Türkiye, bayanlara sunulan fırsat eşitliği konusunda dünya sıralamasında son 12 yılda yaklaşık 25 sıra geriledi. İş hayatına iştirak, kelam konusu eşitsizliklerden biri. İş hayatında cinsiyet istikrarını sağlamak maksadıyla faaliyetlerini yürüten PWN İstanbul İdare Heyeti Lideri Aylin Satun Olsun, 2018 yılının çok olumlu bir sene olmadığını belirtiyor. Olsun, PWN İstanbul olarak şirket bilançolarında, faaliyet raporlarında, cinsiyet bazlı raporlama, kota, fiyatlarda cinsiyet bazlı şeffaf raporlama üzere kriterlerin eşitlik sürecini hızlandıracağını belirtiyor.
Women Matter Raporu’na nazaran bayanların iş gücüne iştirakinin artması ile 2025’te global iktisatta 12 ila 28 trilyon Dolar düzeylerinde bir büyüme gerçekleştirmesi bekleniyor. Türkiye’nin ise bayan iş gücü iştirak oranını istikrarlı ve odaklı siyasetlerle artırması gerekiyor. O denli ki, bayanların istihdama iştirak oranı şayet yüzde 30’lardan OECD ortalaması olan yüzde 63’e yükseltilebilirse 2025 yılında GSYİH’de 200 ila 250 milyar Dolar artış yaşanabilir.
Türkiye, cinsiyet eşitsizliğinde son 12 yılda yaklaşık 25 sıra geriledi!
2018 araştırmaları çok farklı noktaları işaret ediyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun (DEF) 2018 Global Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu’na nazaran Türkiye, cinsiyet eşitsizliğinde 149 ülke ortasında 130. sırada. Yani son 12 yılda yaklaşık 25 sıra geriledi.
2018 yılının bayanların istihdama iştiraki konusunda olumlu bir sene olmadığını bunun nedeninin de Türkiye’de gerçekleşmesi hedeflenen ıslahatların şimdi beklenen düzeyde uygulanamaması olduğunu belirten PWN İstanbul İdare Konseyi Lideri Aylin Satun Olsun, bu mevzuda daha net adımların atılması gerektiğini lisana getiriyor.
Toplum ve iş hayatında cinsiyet istikrarına ulaşmayı hızlandırmak gayesiyle faaliyetlerini sürdüren, çeşitlilik ve cinsiyet eşitliği mevzularında bayan ve erkekler için sağlam, ulaşılabilir, samimi bir gelişim platformu, profesyonel bir network ağı olan PWN Global’in İstanbul oluşumuna başkanlık yapan Aylin Satun Olsun, “Ülkemizde istihdama katılabilecek yaklaşık 60 milyon nüfusun, 30 milyonu bayan. Ama 30 milyon bayanın 20 milyonu işgücüne katılamıyor. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik sakinlik, yeni istihdam imkanlarının yaratılmaması, ekonomik krizde bayanların işini kaybetmesi öncelikli sebepler. Ayrıyeten, iş hukukundaki bayanlara yönelik aile sorumluluğuna bağlı düzenlemeler de bayanın iktisada iştirakini olumsuz etkiliyor” dedi.
Rasyonel siyasetler oluşmalı…
Bayanların iktisada iştirakinin artmasının getirilerine dikkat çeken Olsun, “Son beş yılda, bayan istihdamındaki artışın hem dünya hem de ülke iktisadına katkısına yönelik önemli sonuçlarını izliyoruz. Örneğin, yalnızca Çin’de bayan istihdamının yükseltilmesi ulusal gelire 2.5 milyar Dolar katkı sağladı. Ülkemizde iş dünyası, toplantılarında bu hususun altı daima çizilse de rasyonel siyasetler şimdi oluşmuş değil.
PWN İstanbul olarak; şirket bilançolarında faaliyet raporlarında, cinsiyet bazlı raporlama, kota, fiyatlarda cinsiyet bazlı şeffaf raporlama üzere kriterlerin bu süreci hızlandıracağını düşünüyoruz. Şimdi ülkemizdeki uygulamalar yasal zorunlulukların dışında, şirketlerin tercihlerine nazaran yapılıyor. Sanayi 4.0, internet teknolojilerinin iş ömrünü süratle değişimini konuştuğumuz bu periyotta, ülke nüfusunun yarısını oluşturan bayanların yalnızca 9 milyonunun ekonomik paha üretebildiğini hatırlatmak isterim. Biz 20 milyon bayanı iktisada kazandırıp, onların yeteneklerinden faydalandığımızı bir hayal edelim. Gelecek birlikte daha hoş olmaz mı?” dedi.
Kadının siyasete iştiraki konusunda da gerilerdeyiz!
Bir başka yandan ise Türkiye kadının siyasete iştiraki konusunda 149 ülke ortasında 113'üncü sırada.
31 Mart'ta yapılacak lokal seçimler yaklaşırken, partilerin aday listeleri de yavaş yavaş netleşmeye başladı. Listelerdeki kadın oranlarına bakıldığında cinsiyet eşitliğine ait karamsar bir tablo ortaya çıkıyor.
AKP'nin açıkladığı 155 belediye lider adayından 12 tanesi, CHP'nin 628 adayından 29'u, MHP'nin 410 adayından sadece 11'i, ÂLÂ Parti'nin ise 114 adayından 4'ü bayan. HDP şimdi adaylarını açıklamadı. Kadınların aday gösterildiği ilçelerin 2014 lokal seçim sonuçlarına bakıldığında, partilerin çoğunlukla seçilme talihinin az olduğu ilçelerde kadınları aday gösterdiği göze çarpıyor.
İllerde ise bayanların ismi neredeyse hiç geçmiyor
AKP'nin 75 vilayette açıkladığı belediye lider adaylarının yalnızca bir tanesi kadın; Gaziantep Büyükşehir Belediye Lider Adayı Fatma Şahin. Birebir tablo CHP'de de hâkim, açıklanan 44 vilayette yalnızca Aydın Belediye Lideri Hasret Çerçioğlu önümüzdeki beş yıllık devir için de aday olarak gösterildi. MHP'de de durum farklı değil. 36 vilayette açıklanan belediye lider adaylarının yalnızca 3 tanesi kadın; Tunceli Belediye Lider Adayı Mücella Saler, Şırnak Belediye Lider Adayı Bahar Cavlak ve Nevşehir Belediye Lider Adayı Filiz Kılıç. ÂLÂ Parti'de ise açıklanan 22 vilayette hiç bayan aday bulunmuyor.
Bir evvelki seçim sonuçlarına göre kadın adayların bahtı az
Bayanların aday gösterildiği ilçelerin 2014 mahallî seçim sonuçlarına bakıldığında, partilerin çoğunlukla seçilme talihinin az olduğu ilçelerde kadınları aday gösterdiği görülüyor.
“Bu tablo, kadına siyasette uygulanan ayrımcılık ve şiddetin açık bir göstergesidir.” diyen Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu Sözcüsü Gülseren Onanç, şimdi adayların açıklanmadığı ilçelerde toplumsal cinsiyet hassaslığı gelişmiş kadınların aday gösterilmesini talep ettiklerini açıkladı:
“Bu talebimiz cinsiyet eşitliğini ve adaleti sağlamaya yönelik demokratik bir talep olmanın yanı sıra, kentlerimizin şeffaf, kucaklayıcı, insanı öncelikleyen siyasetlerin uygulanması için de gerekli bir taleptir. ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Ulusal Demokrasi Enstitüsü'nün (NDI) dünyadaki 100'den farklı ülkeden 35 yıl süren çalışmalar sonucunda vardığı sonuca nazaran; kadınların lokal siyasete iştiraki, cinsiyet eşitliğini sağlama, kadına yönelik şiddet politikalarının geliştirilmesi,kadınların, çocukların, gençlerin gereksinimlerine daha fazla karşılık verme, eğitim, altyapı ve sıhhat üzere kalkınma göstergelerine öncelik verilmesi, temsil sorunu yaşayan farklı kimlikler ortasında daha fazla işbirliği yapma, yoksulluğun giderilmesi için siyasetler geliştirme üzere birçok kazanım sağlıyor.”
“Kadının sesi yok denecek kadar az”
Şu ana kadar açıklanan kadın adaylara ait sayıları yorumlayan Onanç, “Bu sayılar, 2019 mahallî seçim sonuçları ne olursa olsun, lokal yönetimlerde kadın sesinin ‘yok denecek kadar az' kalacağını gösteriyor” dedi.
