Evlilik birliğinin sona ermesi manasına gelen boşanma, içerisinde birçok maddi ve manevi sonuç barındırır. Boşanma sonucunda varsa çocukların velayeti, nafakalar ve tazminatlar en önemli sonuçlardan bazılarıdır. Bunların yanı sıra bilhassa ülkemizde birçok insan tarafından merak edilen konu, boşanma sonucunda düğün takılarını kimin alacağıdır.
Gelenek ve göreneklerimizde bayan ve erkeğin kurduğu “aile kurumu”nun başlangıçta yaşanacak zorluklara bir nebze de olsa yardımcı olmak gayesiyle başta aileler ve akrabalar ile arkadaşlar birtakım yardımlarda bulunurlar. Hukuk mantığı içerisinde bağışlama sayılan bu yardımların boşanma sonucunda kimde kalacağı birçok yargılamaya mevzu oldu. Bu yargılamalar sonucunda çok farklı içtihadler ortaya çıktı, lakin bir noktada mahkemeler ve Yargıtay ortak paydada buluştu.
Geline takılan takıların durumu
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, 11.10.2010 tarih 2010 / 4414 – 10604 numaralı kararında, “Düğün sırasında bayana takılan ziynetler kendisine bağışlanmış sayılır ve onun şahsî malıdır” kararını getirerek ortak paydayı belirledi. Bu karardan da anlaşılacağı üzere düğün esnasında bayana takılan ziynet eşyaları bayanın ferdî malı kabul edildi ve onun mülkiyetinde olduğu hususu karara bağlandı. Bu takıların kim tarafından takıldığının bir değeri yok. Lakin bu takılar evlilik birliği içerisinde paraya dönüştürülebilir ve birtakım ferdî muhtaçlıklar için yahut aile birliğinin gereksinimlerini karşılama hedefiyle kullanılır. Boşanma davası sonucunda bu takılar varlığını hala koruyorsa tıpkı halde, aksi durumda para cinsinden kıymet olarak bayana ödenmesine karar verilir.
Takıların evlilik birliği içerisinde aile kurumunun gereksinimleri için harcandığı koca tarafından ispat edilirse ziynet eşyalarının iadesi yükümlülüğü ortadan kalkar. Burada koca, meskenin muhtaçlıkları, düğün borçları, balayı masrafları üzere değişik sebeplerle bu ziynet eşyalarını harcadığını ispat etmelidir. Fakat koca bu ziynet eşyalarını şahsi sarfiyatları için harcamışsa yahut aile kurumunun gereksinimleri için harcadığını ispatlayamazsa takıların motamot yahut para cinsinden iadesi ile sorumlu olur.
Pratikte karşılaşılan olayların değerli bir kısmında bu ziynet eşyalarının hangi tarafta kaldığı hususu konusunda çekişmeler mevcuttur. Yargıtay bu mevzuyu da netleştirdi ve ziynet eşyası rahatlıkla saklanabilen ve gidilecek her yere götürülebilecek eşyalardan olması nedeniyle olağan şartlarda bayanda olacağının kabul edilmesi istikametinde birçok karar verdi. Bu sefer ispat yükü bayana geçti ve bayan ziynet eşyalarının koca tarafından alındığını ispatla yükümlü kılındı. Bu konu ispatlandıktan sonra ispat yükü kocaya geçecek ve aile birliğinin gereksinimleri için harcandığı konusunda kanıt istenecektir. Koca ziynet eşyalarının bu nedenle harcandığını ispatlayamazsa üstte belirttiğimiz üzere ziynet eşyalarını yahut bedelini iade ile sorumlu tutulacaktır.
Damada takılan takıların durumu
Erkeğe takılan takıların durumu belirlenirken mahkeme çiftlerin örf, adet ve geleneklerini de dikkate almak zorundadır. Birtakım yörelerde erkeğe takılan takılar da bayanın sayılır. Fakat kanaatimizce erkeğe takılan ve ferdî kullanımı kelam konusu olan takılar motamot bayanların ziynet eşyaları üzere karar tabir eder. Bu takılara örnek olarak saat, kolye ve künye üzere ziynet eşyaları verilebilir. Ferdî ziynet eşyası olarak kabul edilenler dışında kalan takı ve paraların belirlenmesinde örf ve adetler dikkate alınacak ve bu minvalde bir karara varılacaktır.
Evlilik birliği için takılan takıların belirlenmesi hususu da burada önemli bir sorun oluşturur. Takılar belirlenirken en değerli kanıt, düğün esnasında yapılan görüntü kaydı ve çekilen fotoğraflardır. Bu dökümanlar en kıymetli kanıtlardan biridir. Ayrıyeten şahitlerle da bu takıların ölçüsü – meblağı ispat edilebilir. Şahitlerin aile yakınları, akrabalar yahut arkadaşlar olmasında rastgele bir sakınca yoktur. Takıların varlığına şahit olmuş rastgele biri tanıklık yapabilir.
