Laktoz intoleransı, süt ve süt eserlerinin tüketilmesinden sonra kolondaki sindirilmemiş laktoz nedeniyle meydana gelen sindirim bozukluğunu tanımlamak için kullanılan bir tabirdir. Dünya genelinde insanların değerli bir kısmı doğumdaki laktaz düzeylerinin büyük bir kısmını erken çocuklukta kaybetmeye başlar ve bu kayıp ömür boyunca devam eder. Fakat hipolaktazya(laktoz yetersizliği) prevalansı etnik kökene bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Dünya üzerindeki yetişkin insanların yaklaşık %70’inin laktoz intolerans olduğu düşünülmektedir. Birden fazla beyaz Kuzey Avrupalı 1-2 bardak sütü (250-500 mL) hiçbir yan tesir görülmeksizin içebilirken, kimi etnik kümeler laktoza karşı o kadar hassastırlar ki, bir fincan kahvedeki yalnızca 10-20 ml süt bile onları hasta etmeye yetebilir.
Laktoz içeren ve içermeyen besinler
Laktoz yalnızca memelilerin sütünde bulunan bir disakkarit olmasına karşın, süt ve süt eserleri pek çok besinin üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıyeten sütten saflaştırılan laktoz, teknolojik özelliklerinden ötürü endüstriyel besinlerde katkı unsuru olarak, ilaçlarda ise dolgu unsuru olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Laktozun renk ve su bağlama özelliği bulunmaktadır. Laktoz yaklaşık olarak glukozun yarısı, sakkarozun ise üçte biri oranında tatlılık vermektedir. Laktoz bu özelliklerinden ötürü tatlılarda, şekerlemelerde, ekmeklerde, sosis üzere işlenmiş et eserlerinde çok kullanılmaktadır.
Laktoz içermeyen besinler ise balık, tavuk, yeşil sebzeler, enginar, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, yumurta, tahin, badem, soya sütü üzere besinlerdir.
Yıllandırılmış peynirlerde laktoz oranı düşüktür
Yıllandırılmış peynir daha az laktoz içerir. Peynir yapılırken sütteki laktozun bir kısmının peynir altı suyuna geçtiği düşünülür. Sonrasında ise peynirin içinde bulunan bakteriler vakitle laktozu kesimler. Peynir ne kadar uzun mühlet bekletilirse o kadar laktoz parçalanır.
Laktoz intoleransı olanların süt eserleri tüketimi
Bazı süt eserleri üretim teknolojileri gereği düşük laktoz içermektedir. Birçok peynir çeşidinde laktozun büyük bir kısmı peynir altı suyuna geçmektedir. Yoğurt üretiminde ise sütteki laktozun bir kısmı parçalanmaktadır. Lakin yeniden de azımsanmayacak ölçüde laktoz içeren yoğurdun laktoz intoleranslılar tarafından daha rahat tüketilebiliyor olması, yoğurt bakterilerinin laktaz enzimi üretme yeteneğine ve laktaz enziminin mide asitliğini geçebilmesine bağlanmaktadır.
bağışıklık laktoz peynir sıhhat sindirim süt
