Bankalar kredi verme sürecinde mecburî olarak tahsil edilmesi gerekmediği halde tüketicilerden evrak masrafı, komite üzere isimlerle bir grup fiyatlar alıyor. Yargıtay son yıllarda bankalar tarafından alınan bu belge masraflarıyla ilgili karar verdi. Kontrat kararlarının haksız kural olarak kararsız olduğu, tüketicinin hakkında bilgilendirilmediği, müzakere etme imkanına sahip olamadığı, bir zorlama sonucu ödemek zorunda kaldığı bu meblağların iade edilmesi gerektiği sonucuna varıldı.
Dosya masraflarını geri almak için ne yapmalısınız?
Dosya masrafını son 2 yıl içinde ödediyseniz, Türkiye Bankalar Birliği Hakem Heyeti’ne başvurarak sonuç alabilirsiniz. Lakin Bankalar Birliği Hakem Heyeti’ne başvurmak istemiyorsanız ; pahası 2 bin TL’nin altındaki uyuşmazlıklarda İlçe Hakem Heyeti’ne, 2-3 bin TL ortasındaki uyuşmazlıklarda Vilayet Tüketici Hakem Heyetine, 3 bin TL üzerindeki uyuşmazlıklardaysa tüketici mahkemelerine başvurabilirsiniz.
Yasal yollara müracaat etmeden evvel bankanıza bir ihtarname göndererek, haksız olarak tahsil edilen meblağın iadesini istemeniz uygun olabilir. İhtarname masrafı biraz fazla olabileceğinden iadeli taahhütlü posta yoluyla bir mektup göndermeyi de tercih edebilirsiniz. Bankanın size vereceği yanıt olumsuz olabilir ya da rastgele bir yanıt alamayabilirsiniz. Hatta sizinle ilgili evraklara ulaşabilmek için sizden bir ölçü para isteyen banka yazılarını bile görebilirsiniz. Bankaya yaptığınız müracaatın sonuçsuz kalacağı yüksek ihtimal olmakla birlikte; bankanın bu bahisteki niyetini tespit etmek manasında bu başvuruyu yapmanız, ardından de yasal yollara müracaat etmeniz uygun olabilir.
Tüketici Hakem Heyeti’ne nasıl başvurulur?
Tüketici Hakem Heyetleri, müracaatları gereğini yapmak üzere kabul etmek zorunda. Müracaat bir dilekçe ve ilgili dokümanlarla birlikte yapılıyor. Tüketici Hakem Heyeti gerekli gördüğü evrakları taraflardan yahut ilgili kurumlardan isteyebiliyor. Banka, hukuken “tacir” ve tüketiciye kredi verme süreci de bir “ticari iş” olarak kabul ediliyor. Bu nedenle; iade talebinize bankaya ödemenin yapıldığı tarihten itibaren avans faizi işletilmesini ve ana paranın avans faiziyle birlikte ödenmesi isteğini de ekleyebilirsiniz. Gerçekten Yargıtay’ın evrak masraflarının iadesinde yasal faiz değil de avans faizi işletilmesi gerektiğine ait kararları bulunuyor.
Tüketici Hakem Heyeti’ne müracaat kolay fakat iş yoğunlukları nedeniyle karar süreci hayli uzun. İstanbul’da rastgele bir Hakem Heyeti’nden 1 yıldan evvel karar almak neredeyse olanaksız. Yargıtay’ın tüketiciyi muhafazaya yönelik kararlar vermesi umut verici olsa da, uygulamada Hakem Heyetleri ve mahkemeler üzerindeki çok iş yoğunluğu nedeniyle tüketici mağduriyetinin birden fazla kere vaktinde giderilemediği ortada. Bu durumun farkında olan bankalar bu ve gibisi mevzulardaki tüketici taleplerini çok ciddiye almıyor, yargı kademesinde sebepsiz olarak aldıkları meblağlarının iadesinin mutlaklaşması etabına kadar geçecek birkaç yıllık süreyi finansal açıdan kar olarak görüyorlar. Şayet devlet, yargı üzerindeki iş yükünü azaltamıyorsa, hiç değilse bundan istifade eden bankaları ağır para cezaları ile karşı karşıya bırakarak yargı etabına geçilmeden tüketici mağduriyetini gidermelerini sağlamalı.
